TEDAŞ Trafo Şartnamesi ve İzolasyon Gerilimleri
Trafo kayıp değerleri, TEDAŞ’ın yayınladığı TEDAŞ trafo şartnamesi yönetmeliklerinden takip edilir. Hem trafo kayıpları hem de izolasyon gerilimi değerleri bu şartnamelerde yazmaktadır. Şartnameler hem yağlı tip trafo hem de kuru tip trafo için ayrı ayrı belirtilmiştir.
Transformatörlerin İzolasyon Gerilim Değerleri
Orta gerilim sistemlerinde hem IEC standartlarında hem de TEDAŞ trafo şartnamesi içerisinde izolasyon gerilimleri dünyada belirli bir standarda bağlanmıştır. Sadece transformatörler değil, kullanılan tüm elektriksel ekipmanların izolasyon gerilimleri iki türlü ifade edilir. Bu ifadeler şebeke frekanslı dayanım gerilimi (Power frequency withstand voltage – AC) ve yıldırım darbe dayanım gerilimi(lighting impulse withstand voltage – LI) şeklindedir. Bu değerler IEC standartlarına göre deniz seviyesinden 1000 m. yüksekliğe kadar geçerlidir. 36 kV’a kadar olan izolasyon gerilimdeğerleri aşağıdaki tabloda belirtilmiştir.
TEDAŞ Trafo Şartnamesi Trafo Kayıpları
Transformatörler, verimlilik konusunda ideal bir elektrik makinesi olup verimliliği etkileyen en önemli faktör kayıplarıdır. Boşta kayıp ve yükte kayıp olmak üzere iki türlü kayıp vardır. Boşta kayıplar transformatörün demir veya nüve kaybı olarak bilinir. Transformatörün çalışması esnasında çekirdeğindeki histeresis ve eddy akımı kayıplarından oluşmaktadır. Yükte çalışma kaybı ise transformatörün iletken kayıplarını temsil etmektedir. Bu iki tip kaybın en aza indirgenmesi, transformatörün verimliliğini artırır. TEDAŞ trafo şartnameleri, TEDAŞ-MLZ/99-031.B “Sargıları Epoksi Reçine İle Örtülü Kuru Tip AG/OG Dağıtım Güç Transformatörleri Teknik Şartnamesi’ne” göre TEDAŞ’a devredilecek trafoların kayıpları ve TEDAŞ-MLZ/99-032.E “Hermetik Tip AG/OG Dağıtım Güç Transformatörleri Teknik Şartnamesi’ne” göre yağlı tip trafoların kayıpları ayrı ayrı belirtilmiştir.
Yağlı tip trafoların TEDAŞ-MLZ/99-032.E şartnamesine göre boşta ve yükte çalışma kayıpları aşağıdaki gibidir.
Kuru tip trafoların TEDAŞ-MLZ/99-031.B şartnamesine göre boşta ve yükte çalışma kayıpları aşağıdaki gibidir.
Trafolar: Çeşitleri, Kullanım Alanları ve Önemli Markalar
Trafolar, elektrik enerjisinin iletim ve dağıtımında gerilim seviyelerini dönüştürmek için kullanılan temel ekipmanlardır. Yağlı tip trafo, kuru tip trafo, ve hermetik tip trafolar, uygulama alanlarına göre farklı avantajlar sunar. Astor Trafo, Hitachi Trafo, ve Siemens Trafo, sektördeki önde gelen trafo üreticilerindendir. Özellikle Astor Transformator ve Eaton, Hitachi, Schneider Electric, Eltaş Trafo, yüksek kaliteli transformatör çözümleriyle tanınır. Orta gerilim trafoları, elektrik enerjisinin şehir içi dağıtımında kritik bir rol oynar ve orta gerilim trafo fiyatları, kapasite ve özelliklere göre değişir. Örneğin, 5000 kVA trafo, sanayi tesislerinde kullanılan yüksek güçlü bir modeldir, buna karşılık daha düşük kapasiteli 24 volt 40 amper trafo veya 200 VA trafo, küçük ölçekli projelerde tercih edilir. 154 kV trafo ve 10 MVA trafo, yüksek gerilim uygulamalarında yaygındır. rafo bakımının düzenli yapılması, cihazın uzun ömürlü olması için önemlidir. Trafo kontrol hizmetleri, güvenilir bir enerji dağıtımı için gereklidir. Ayrıca, hurda trafo fiyatları uygun olmasına rağmen önerilmemektedir. Ev ve küçük işletmelerde kullanılan mini trafo, 12 volt trafo, ve 220V-12V trafo, enerji dönüşümünde uygun çözümler sunar. Aynı şekilde, dekoratif aydınlatma sistemlerinde 24V AC trafo veya 20W trafo modelleri sıkça tercih edilir. Hurda trafo pek önerilmemektedir.
Bu yazının orijinali [electricistanbul] adresinde bulunmaktadır.